Artikel verschenen op http://www.secunews.be op 21 December 2011. Om het artikel te zien op de website van Secunews, klik hier.
Evelyne Josse, 2011
Sommige beroepen houden altijd, overal en in alle omstandigheden bepaalde risico’s in. Personeelsleden van de hulpdiensten behoren tot de beroepsgroep die het meest wordt geconfronteerd met traumatiserende ervaringen. Maar wat bedoelen we daar nu precies mee ?
Wat is een trauma ?
Een psychisch trauma is een hevige emotionele schok, die meestal het gevolg is van een situatie waarin iemand werd geconfronteerd met (de bedreiging met) de dood, een uiterst gevaarlijke situatie, (het risico op) ernstige verwondingen of (de dreiging van) seksueel geweld. Een dergelijke situatie vormt dus een aanslag op het leven (met de dood als mogelijk gevolg), op de lichamelijke integriteit (verwondingen, aantasting van de eerbaarheid) en/of op de geestelijke integriteit (verlies van persoonlijke goederen, schending van de eer of van fundamentele rechten,…) van een persoon of een groep personen.
Iemand kan slachtoffer, getuige of dader zijn geweest van een traumatiserende gebeurtenis. Behalve door het ondergaan, het zien of het al dan niet vrijwillig veroorzaken van een dergelijke gebeurtenis, kan iemand er ook bij betrokken raken door de emotionele band met een of meerdere van de slachtoffers (familie, vrienden, collega’s, buren) of door herhaaldelijk en/of van heel dichtbij met de meest gruwelijke details te worden geconfronteerd (bv. uit hoofde van zijn beroep).
Zo’n ervaring veroorzaakt een immense angst en/of gevoel van onmacht en/of van afgrijzen en/of van schaamte waardoor alle vaste waarden in ons bestaan – veiligheid, vrede, het goede, solidariteit, respect, het leven e.d. – op losse schroeven komen te staan.
Wat zijn potentieel traumatische situaties ?
In het kader van de uitoefening van hun beroep moeten politieagenten, brandweerlui, het personeel van de civiele bescherming, ambulanciers en EHBO’ers vaak het hoofd bieden aan moeilijke en potentieel traumatiserende situaties. Hun eigen leven of dat van een collega kan in gevaar komen tijdens een schietpartij, een overval, een gijzeling, een grote bosbrand of een ontbranding (flashover) of ontploffing van gassen (backdraft). Tijdens het zoeken naar overlevenden die nog vastzitten tussen de brokstukken van een ingestort gebouw, kunnen ze soms niet voorkomen dat er nog meer slachtoffers vallen.
In bepaalde gevallen zullen zij zelfs, om zichzelf te verdedigen, iemand verwonden of doden. Verder worden ze regelmatig geconfronteerd met spectaculaire ongelukken, gruwelijke gevallen van moord of zelfmoord, verminkte en/of dode lichamen na een treinongeval, ontploffing of kettingbotsing. Ook in het kader van onderzoek krijgen zij vaak vreselijke beelden onder ogen, bv. van kinderporno.
In een volgend artikel zien we wat de mogelijke reacties zijn van hulpverleners na en extreem stresserende of zelfs traumatiserende gebeurtenis.
– Het personeel van de hulpdiensten : anderen helpen met gevaar voor eigen leven
– Stress bij het personeel van de hulpdiensten : hoe herkennen we die ?
– Stress bij het personeel van de hulpdiensten : wat kunnen we eraan doen ?
– Het personeel van de hulpdiensten : oog in oog met traumatiserende situaties
– Traumatische stress bij het personeel van de hulpdiensten
– Trauma’s voorkomen bij het personeel van de hulpdiensten
Evelyne Josse
Psychologe, psychotherapeute
Bron: http://www.steunpunt.be