Gehandicapte kinderen en mishandeling in gezinnen en instellingen

Artikel verschenen op http://www.secunews.be op 2 Maart 2012. Om het artikel te zien op de website van Secunews, klik hier.
Evelyne Josse, 2012

In een eerste artikel hebben we bekeken waarom gehandicapte kinderen extra kwetsbaar zijn voor seksueel geweld. Zij zijn immers dikwijls verward door hun handicap en de zorg die ze dagelijks nodig hebben. In dit artikel analyseren we de factoren die hun mishandeling vergemakkelijken zowel in hun thuisomgeving als in de gespecialiseerde instellingen waar ze terecht komen.

Een handicap of een ernstige persoonlijkheidsstoornis vergemakkelijkt zowel mishandelingen binnen de familiale kring als in een instelling.

De risico’s van intrafamiliaal geweld

Verschillende factoren verhogen het risico dat een kind slachtoffer wordt binnen het gezin. De nood aan permanente zorg, het tekort aan kwaliteitsvolle wachtdiensten, de financiële last en het sociale isolement vormen een belangrijke bron van stress voor de ouders. De moeilijkheid om spanningen en vermoeidheid te beheersen maken hen kwetsbaar en beïnvloeden hun kwaliteiten van ouder negatief. Deze situatie brengt een verhoogd risico op gewelddadige reacties, ook seksuele, met zich mee. Intrafamiliaal geweld kan meestal worden verklaard door het feit dat de handicap of de eigenheid van het kind het vormen van een hechte affectieve band in de weg staan (het kind voldoet niet aan de verwachtingen van de ouder, er zijn wederzijdse communicatieproblemen, etc.).

Het misbruik van gehandicapte kinderen in een instelling

De instellingen voor gehandicapte kinderen of kinderen met ene psychiatrische stoornis halen regelmatig het nieuws. Een Amerikaanse studie (1) leert dat de verzorgers 1,7 keer meer kans maken om gehandicapte kinderen te mishandelen dan gezonde kinderen. In de instellingen kan een conflictuële verhouding tussen het kind en de begeleider verschuiven van hulp en begeleiding naar macht en overheersing. De welwillende aandacht van de verzorger wordt zo vervormd tot misprijzen en kritiek, ja zelfs agressie.

De positie van almacht van de verzorger in zijn omkaderende rol en de vooroordelen tegenover het kind (men denkt bijvoorbeeld dat ze ongevoelig zijn voor pijn, geen emoties kunnen voelen, niets verstaan, meegemaakte voorvallen snel vergeten enz.) en de straffeloosheid die de daders menen te genieten maken dat ze de mishandelingen plegen. De wet van de sterkste werkt hier nog meer door de relatieve zwakte van het kind dat zelfs in zijn gewone doen misschien problemen heeft om zich te uiten of te verdedigen. Het leeft daarenboven dikwijls in isolement, zonder de steun van zijn gezin.

Seksueel misbruik in dergelijke instellingen vindt ook een verklaring in het feit dat pedofielen dikwijls aangetrokken worden door een dergelijk rijk jachtterrein. In deze gespecialiseerde instellingen komt ook misbruik door medebewoners voor. Zoals we al schreven kunnen kinderen met een mentale handicap of psychiatrische problemen daardoor passief en geremd zijn, maar het omgekeerde, namelijk het totale gebrek aan remmingen, gepaard gaande met opwinding en agressiviteit, soms ook gekoppeld aan seksuele driften en promiscuïteit, kunnen aanzetten tot gewelddadig gedrag, vooral in de puberteit en de jongvolwassenheid.

Om te besluiten willen we toch de families en hulpverleners een hart onder de riem steken. Al diegenen die, als grote meerderheid, blijk geven van een grenzeloze inzet, ernst en rechtschapenheid. Als seksueel geweld tegen kinderen gelukkig een uitzondering blijft, moeten we deze realiteit toch onder ogen zien. We moeten waakzaam blijven.

Evelyne Josse

Psychologe, psychotherapeute

(1) Studie van het U.S. National Center on Child Abuse and Neglect die 1993 werd uitgevoerd, geciteerd in D. Sobsey en G. Wolbring, Child Abuse and Disability, Rehabilitation Digest, Volume 26, Issue 3, mars 1996, pp. 11-14, Toronto.

Bron: http://www.secunews.be

Vorig artikel :

Gehandicapte kinderen en seksueel misbruik

Dans la même rubrique