Artikel verschenen op http://www.secunews.be op 23 Januari 2012. Om het artikel te zien op de website van Secunews, klik hier.
Evelyne Josse, 2012
In twee vorige artikels hebben we beschreven met welke (potentieel) traumatiserende situaties het personeel van de hulpdiensten kan worden geconfronteerd en welke reacties zij kunnen vertonen na het meemaken van een zeer stresserende of zelfs traumatiserende gebeurtenis. We geven hier tot slot nog enkele tips en adviezen die hen kunnen helpen een dergelijke ervaring te verwerken.
Als er een emotionele debriefing wordt georganiseerd, ga er dan zeker naartoe.
Als een collega is omgekomen, neem dan deel aan het rouwproces door de nabestaanden te condoleren, de begrafenis bij te wonen, enz.
Neem geen belangrijke beslissingen zolang u nog van streek bent door de gebeurtenissen. Gun uzelf de tijd om rustig na te denken.
Wees voorzichtig, want de eerste dagen na een dramatische gebeurtenis loopt u een groter risico om een ongeluk te veroorzaken.
Deel uw ervaringen met iemand die u goed kent. Vaak voelen mensen die een stresserende ervaring achter de rug hebben, zich beter als ze erover kunnen praten, hun emoties kunnen uitdrukken en het gevoel hebben dat er iemand naar hen luistert. Wanneer u, uit een reflex van zelfbescherming, alle onaangename gevoelens onderdrukt, kunt u uw verwerkingsproces juist verstoren en vertragen. Het onderdrukken of verzwijgen van dergelijke gevoelens kan zelfs leiden tot (bijkomende) lichamelijke klachten, depressie, angst en agressie. U moet wel beseffen dat uw collega’s die hetzelfde hebben meegemaakt, met gelijkaardige gevoelens en problemen zullen rondlopen en u dus meestal niet kunnen helpen. Dat geldt soms zelfs voor uw naaste familie en/of vrienden, die zwaar geschokt zijn door hetgeen u allemaal hebt meegemaakt en niet in staat zijn om naar uw verhaal te luisteren. In zo’n geval kan het verstandig zijn om professionele hulp te zoeken voor psychologische ondersteuning.
Sommige organisaties hebben een intern ondersteuningsnetwerk van vrijwilligers die een luisterend oor willen bieden aan hun collega’s in moeilijkheden. Als er in uw organisatie een dergelijk netwerk bestaat, aarzel dan niet om er gebruik van te maken.
Doe een beroep op een hulpverlener uit de geestelijke gezondheidszorg wanneer u last hebt van problemen als steeds terugkerende en overweldigende herinneringen aan de gebeurtenis, het gevoel dat de gebeurtenis zich elk moment kan herhalen, nachtmerries, depressie, angsten, gevoelens van onverschilligheid, overmatig alcoholgebruik, lichamelijke klachten, agressief gedrag, enz. Sommige organisaties hebben hun eigen psychologen, maar u kunt natuurlijk ook altijd een beroep doen op externe hulp. Veel politieagenten, brandweerlui, ambulanciers en EHBO’ers munten uit in vastberadenheid en doortastendheid. Die karaktertrekken verklaren deels de weigerachtigheid van velen van hen om een psycholoog te raadplegen. Bovendien ervaren mensen met zo’n sterke persoonlijkheid het vaak als een teken van zwakte en professioneel falen om hulp te zoeken. Toch is het vragen om hulp juist een essentiële vaardigheid, die u bovendien kan helpen om er weer bovenop te komen en goed te blijven functioneren ondanks de soms extreem moeilijke situaties.
Als u het gevoel hebt dat u uw werk niet meer naar behoren kunt doen, raadpleeg dan een arts en praat erover. Hij kan u indien nodig een periode van ziekteverlof voorschrijven. Sommige mensen zullen dit misschien ervaren als een mislukking of het gevoel hebben hun collega’s in de steek te laten. Uw eigen grenzen leren kennen en respecteren vraagt echter een hoge mate van zelfkennis en een groot professioneel bewustzijn. Mensen die gestresseerd of getraumatiseerd zijn, vinden het doorgaans moeilijk om hun eigen geestelijke uitputting toe te geven en ontkennen vaak dat ze hun werk minder goed (kunnen) doen. En vergeet niet dat iemand die zwaar lijdt onder (traumatische) stress, meestal een zware last betekent voor zijn collega’s.
Als u denkt dat bepaalde geneesmiddelen u kunnen helpen, overleg dit dan met uw huisarts. Begin nooit op eigen houtje te experimenteren met geneesmiddelen, maar gebruik enkel medicamenten die door een arts werden voorgeschreven.
Vorige artikels
– Het personeel van de hulpdiensten : anderen helpen met gevaar voor eigen leven
– Stress bij het personeel van de hulpdiensten : hoe herkennen we die ?
– Stress bij het personeel van de hulpdiensten : wat kunnen we eraan doen ?
– Het personeel van de hulpdiensten : oog in oog met traumatiserende situaties
– Traumatische stress bij het personeel van de hulpdiensten
– Trauma’s voorkomen bij het personeel van de hulpdiensten
Evelyne Josse
Psychologe, psychotherapeute