Artikel verschenen op http://www.secunews.be op 23 November 2015. Om het artikel te zien op de website van Secunews, klik HIER.
Welke gebeurtenissen zijn traumatiserend voor kinderen?
Normaal gezien draait het in de wereld van kinderen om voorspelbare activiteiten -opstaan en samen ontbijten, naar school gaan, naar de sportclub of muziekschool gaan, optrekken met vrienden …- in een stabiele omgeving met vertrouwde gezichten en een zekere routine. Akelige of angstaanjagende gebeurtenissen – al dan niet reëel – kunnen hun veilige, beschermde wereldje dan ook behoorlijk door elkaar schudden.
En er kan hen natuurlijk van alles overkomen … Ze kunnen getuige of slachtoffer worden van lichamelijk geweld, bedreiging of diefstal met geweld, een vechtpartij, een ongeval in huis of daarbuiten (bv. een val, brandwonden, vergiftiging, snijwonden, beten, verdrinking), een verkeersongeval, brand, seksueel misbruik, een natuurramp enz.
Ze kunnen ook worden geschokt door een dramatische gebeurtenis in hun omgeving of via de media. Denken we maar aan de arrestatie van een pedofiel, een familiedrama waarbij de moeder haar kinderen heeft vermoord, de onrustwekkende verdwijning van een kind, een dodelijk treinongeluk, een verwoestende aardbeving, de levensbedreigende ondervoeding van kinderen in de derde wereld … allemaal tragische gebeurtenissen die regelmatig in het nieuws komen.
Verder kunnen ze allerlei signalen opvangen tijdens gesprekken van volwassenen, zoals het plotse overlijden van de papa van een klasgenootje, de zelfdoding van een collega of een dodelijk ongeval van een kennis. Tot slot kunnen ze erg bang worden door het zien van griezelige films (over spoken, de duivel die bezit neemt van iemandsgeest, moord of kidnapping van kinderen …), waarbij ze fictie voor werkelijkheid nemen.
Bovendien zijn hun denkbeelden en hun begrip van de wereld om hen heen nog sterk verweven met hun fantasie, waardoor ze soms zaken anders (negatiever, dramatischer) interpreteren dan ze in werkelijkheid zijn.
Kinderen zijn zeer gevoelig voor traumatische gebeurtenissen
Lange tijd geloofde men dat kinderen ongevoelig waren voor trauma’s. Heel jonge kinderen – zo dacht men – hadden niet de rijpheid of de ervaring om zich bewust te zijn van gevaar, het onomkeerbare karakter van de dood of het lijden van andere mensen in hun omgeving.
Wat de oudere kinderen betreft, was men van oordeel dat ze geen langetermijngeheugen hadden en eventuele angst of pijn dus weer snel vergeten waren. Nu weten we dat het precies het omgekeerde is. Omdat de persoonlijkheid van kinderen nog volop in ontwikkeling is, wordt die juist gemakkelijk verstoord door negatieve ervaringen. Ze kunnen dus wel degelijk langdurig lijden onder dergelijke dramatische gebeurtenissen, soms zelfs meer dan volwassenen. (1)
In de volgende artikels gaan we dieper in op hoe kinderen reageren op traumatische gebeurtenissen en geven we antwoord op de volgende vragen: Hoe gaan we om met de gevoelens en angsten van kinderen na een dramatische gebeurtenis? Wat kunnen we doen wanneer ze daardoor slaap- of leerproblemen hebben of regressief gedrag vertonen? Hoe gaan we om met agressie als reactie?
Evelyne Josse
Psycholoog, psychotherapeut
(1) Josse, E. (2011), Le traumatisme chez le nourrisson, l’enfant et l’adolescent, de Boeck, coll. Le point.
Verder lezen: http://www.cogis.nl