Artikel verschenen op http://www.secunews.be op 16 September 2011. Om het artikel te zien op de website van Secunews, klik hier.
In een vorig artikel hebben we gezien dat het personeel van de hulpdiensten regelmatig wordt geconfronteerd met zeer stresserende en zelfs traumatiserende gebeurtenissen. Hier gaan we verder in op de mogelijke reacties die dergelijke gebeurtenissen kunnen oproepen in de daarop volgende uren en dagen. Doorgaans gaat het om duidelijke symptomen van stress, maar soms is er ook sprake van reacties die wijzen op een trauma.
Reacties die wijzen op zware stress
Op lichamelijk vlak : voortdurende vermoeidheid, schrikreacties bij het minste geluid, misselijkheid, diarree of constipatie, spierpijn, hoofdpijn, duizeligheid, rillingen, overmatig zweten, hartkloppingen, (het gevoel van een) dichtgeknepen keel, druk op de borst of moeizame ademhaling, enz.
Op emotioneel vlak : gevoelens van angst, benauwdheid en ongerustheid, apathie, gevoelens van onmacht, verdriet, schuld of woede of juist gevoelloosheid, enz.
Op verstandelijk vlak : waanbeelden, zich cruciale momenten van de traumatische gebeurtenis niet meer kunnen herinneren, concentratieproblemen, enz.
Op het vlak van gedrag : prikkelbaarheid, agressiviteit, hevige onrust of juist passiviteit, slapeloosheid, ’s nachts veelvuldig wakker worden, enz.
Deze reacties zijn niet noodzakelijk het gevolg van een dramatische gebeurtenis en kunnen ook in andere situaties de kop op steken. De hierna vermelde reacties zijn wel kenmerkend voor een trauma.
Reacties die wijzen op een trauma
Traumatische symptomen komen vaak voor na levensbedreigende ervaringen en extreem dramatische gebeurtenissen en wanneer men steeds opnieuw met de gebeurtenis wordt geconfronteerd (door het herhaaldelijk zien van de beelden in de media, door zelf hulp te verlenen op de plaats van de gebeurtenis, enz.).
Ze kenmerken zich door het telkens opnieuw « beleven » van de traumatiserende gebeurtenis in de vorm van steeds terugkerende herinneringen, flashbacks, nachtmerries, het gevoel dat alles nog eens opnieuw zal gebeuren, verdriet bij het zien of horen van dingen die doen terugdenken aan de traumatiserende gebeurtenis. Bovendien hebben getraumatiseerde personen de neiging om alles te vermijden wat hen zou kunnen herinneren aan de gebeurtenis: bepaalde plaatsen, mensen, activiteiten en gesprekken.
Dergelijke reacties kunnen we beschouwen als normaal, of op zijn minst logisch, na een buitengewoon dramatische ervaring.
In de maanden die volgen, blijft de stress zeker nog bestaan, maar zou toch stilaan moeten verminderen. Wanneer de traumatische symptomen dan toch blijven voortduren, of zelfs verergeren of uitbreiden, is er vermoedelijk sprake van een ernstig psychisch trauma dat mogelijk zelfs chronisch wordt.
In een volgend artikel bespreken we hoe mensen die bij een of andere hulpdienst werken, zelf kunnen bijdragen aan hun verwerking van en herstel na een traumatiserende gebeurtenis, om een trauma te voorkomen.
Vorige artikels
– Het personeel van de hulpdiensten : anderen helpen met gevaar voor eigen leven
– Stress bij het personeel van de hulpdiensten : hoe herkennen we die ?
– Stress bij het personeel van de hulpdiensten : wat kunnen we eraan doen ?
– Het personeel van de hulpdiensten : oog in oog met traumatiserende situaties
– Traumatische stress bij het personeel van de hulpdiensten
– Trauma’s voorkomen bij het personeel van de hulpdiensten
Evelyne Josse
Psychologe, psychotherapeute
Bron: http://www.steunpunt.be